1. Toàn cảnh về thu nhập của SE tại Nhật

Hệ thống kỹ sư phần mềm - System Engineer システムエンジニア (SE) - được xem là xương sống của ngành IT tại Nhật. Tuy nhiên, mức thu nhập của SE khác biệt rõ rệt tùy theo kinh nghiệm, kỹ năng và môi trường làm việc.

Theo số liệu từ “賃金構造基本統計調査”, SE thường có thu nhập trung bình nằm trong khoảng 500-600 man yên/năm. Mức trung vị thì thường thấp hơn mức trung bình, dao động 400-500 man yên, do có một số ít kỹ sư top đầu kéo mặt bằng lương trung bình lên cao. Điều này có nghĩa là không phải SE nào cũng “lương khủng”, mà sự chênh lệch nằm ở doanh nghiệp, dự án và kỹ năng chuyên môn.

Vì sao thu nhập SE có sự chênh lệch lớn?

• Quy mô & loại hình doanh nghiệp: Công ty lớn, tập đoàn đa quốc gia hay công ty sở hữu sản phẩm riêng thường trả lương cao hơn. Ngược lại, các công ty làm gia công, thầu phụ thì mức lương thấp hơn.
• Công đoạn công việc: SE làm 上流工程 (yêu cầu, thiết kế, quản lý) thường có thu nhập cao hơn hẳn so với SE chỉ làm 下流工程 (code, test).
• Chuyên môn hot: AI, Cloud, Security… là các lĩnh vực “cháy hàng”, dễ được trả lương cao hơn mặt bằng chung.

2. Thu nhập SE theo độ tuổi

20代（20-29 tuổi）

• Mức lương khởi điểm: 300-400 man yên/năm.
• Chủ yếu làm code, test, ít tham gia vào thiết kế hay quản lý.
• Nếu biết tận dụng cơ hội học hỏi và nhắm tới 上流工程, thì cuối 20代 có thể đạt mức 500 man yên.

30代（30-39 tuổi）

• Mức trung bình: 500-600 man yên/năm.
• Ở độ tuổi này, SE đã tích lũy được kinh nghiệm quản lý dự án, tham gia thiết kế hệ thống.
• Nếu vào công ty lớn hoặc giữ vai trò PM (Project Manager), thu nhập có thể vượt mức này đáng kể.

40代 trở lên

• Thu nhập dao động rất rộng, từ 600-800 man yên, thậm chí cao hơn.
• Có 2 hướng phát triển:
• Quản lý (Manager): lãnh đạo team, quản trị ngân sách.
• Chuyên gia (Specialist): đào sâu AI, Cloud, Security, Data… để trở thành “người hiếm có khó tìm”.

3. Làm sao để SE tăng lương?

Tiến lên 上流工程

• Tích cực học và tham gia vào yêu cầu, thiết kế, quản lý thay vì chỉ code/test.
• Trau dồi kỹ năng giao tiếp, viết tài liệu, giúp dễ dàng chuyển sang công đoạn cao hơn.

Chuyển việc 

• Nhật có cấu trúc nhiều tầng thầu phụ, nên SE ở công ty thầu phụ thường khó tăng lương.
• Chuyển sang công ty sản phẩm (自社サービス), ngoại quốc, hoặc công ty lớn sẽ có mức lương và phúc lợi tốt hơn.

Nâng cấp kỹ năng & chứng chỉ

• Cloud: AWS, Azure.
• Chứng chỉ quốc gia: 基本情報, 応用情報, プロジェクトマネージャ試験…
• AI/Security: càng chuyên sâu càng được đánh giá cao.

4. Lộ trình để đạt 1000 man yên/năm

Mức 1000 man yên là mục tiêu mơ ước với SE. Con đường này không dễ, nhưng khả thi nếu có chiến lược rõ ràng.

• 20代後半: ngoài coding, tích lũy kinh nghiệm thiết kế, yêu cầu, và thử sức leader nhỏ.
• 30代前半: trở thành PM, hoặc Architect; lương 600-700 man.
• 30代後半: chuyển sang công ty lớn/ngoại quốc/ベンチャー IPO; lương 700-800 man.
• 40代以降: chọn quản lý cấp cao hoặc chuyên gia hàng đầu để chạm mốc 1000 man.

5. Vì sao nhiều SE thấy “lương thấp”?

Dù mặt bằng chung ngành IT cao hơn mức trung bình lao động Nhật, vẫn có nhiều SE than phiền “lương bèo”. Nguyên nhân:

1. Chỉ làm 下流工程 → ít cơ hội tăng lương.
2. Ở sai môi trường → công ty thầu phụ, lương thấp hơn nhiều so với công ty sản phẩm.
3. Phụ thuộc vào 残業代 (tiền tăng ca) → từ khi có “働き方改革”, hạn chế OT, lương thực nhận giảm

6. Thu nhập khi làm フリーランス SE (Freelance SE)

Ngoài việc làm nhân viên chính thức (正社員) trong công ty, nhiều SE còn chọn con đường 独立 (tự lập) để trở thành フリーランスエンジニア. Đây là một lựa chọn hấp dẫn nếu bạn có kỹ năng cao và biết cách xây dựng quan hệ khách hàng, nhưng cũng đi kèm không ít rủi ro.

Mức thu nhập của Freelance SE

Theo các nền tảng môi giới freelance tại Nhật, đơn giá cho SE thường dao động:

• 50-80 man yên/tháng là mức phổ biến.
• Nếu có kinh nghiệm thiết kế, quản lý dự án hoặc chuyên môn hot (Cloud, AI, Security), có thể đạt 100 man yên/tháng trở lên.

Với mức 80 man/tháng × 12 tháng, thu nhập ước tính lên tới 960 man yên/năm - cao hơn nhiều so với nhân viên chính thức thông thường.

Ưu điểm của Freelance SE

• Tự do chọn dự án, có thể tập trung vào lĩnh vực thế mạnh, dễ tìm dự án đơn giá cao.
• Linh hoạt về thời gian, địa điểm, dễ cân bằng giữa công việc và cuộc sống.
• Thu nhập không giới hạn, tùy thuộc vào năng lực và khả năng tự marketing.

Nhược điểm của Freelance SE

• Thu nhập không ổn định, luôn phải chủ động tìm dự án mới, dễ gặp khoảng trống việc làm.
• Không có phúc lợi, phải tự lo bảo hiểm, hưu trí, thuế.
• Áp lực cạnh tranh, nếu không liên tục nâng cấp kỹ năng, thị trường dễ thay thế.

Bí quyết để duy trì thu nhập ổn định

1. Chuyên môn hóa: chọn một lĩnh vực cụ thể như AWS, AI, hoặc bảo mật.
2. Duy trì networking: tham gia cộng đồng IT, seminar, meetup để có cơ hội được giới thiệu dự án.
3. Kết hợp freelance agent: dùng dịch vụ môi giới để tiếp cận nhiều案件 (project) hơn.



Thu nhập của システムエンジニア (SE) tại Nhật rất đa dạng và điểm mấu chốt là không ngừng học hỏi và chủ động điều chỉnh hướng đi sự nghiệp. Trong ngành IT, nơi công nghệ luôn thay đổi, việc “dậm chân tại chỗ” rất dễ dẫn đến tụt hậu và mức lương dậm chân ở mức thấp.

Nếu bạn là SE người Việt tại Nhật, hãy luôn đặt câu hỏi:

• Mình đang đứng ở đâu trong thị trường?
• Kỹ năng nào có thể giúp mình tăng lương mạnh nhất?
• Có nên chuyển việc, hay thử sức làm freelance?

Một chiến lược rõ ràng, kết hợp với kỹ năng thực chiến, chính là chìa khóa để bạn tiến tới thu nhập cao, sự nghiệp vững chắc và cuộc sống cân bằng tại Nhật Bản.

Tham khảo: For Engineer