Trước đây, khi còn kết hôn với người Nhật, việc xin vĩnh trú thường thuận lợi hơn nhờ tư cách “vợ/chồng của người Nhật”. Tuy nhiên, một khi hôn nhân kết thúc, mọi thứ thay đổi - từ tư cách lưu trú cho đến cách xét duyệt hồ sơ.

Để được cấp visa vĩnh trú, cần đáp ứng 3 điều kiện:

1. Có nhân thân, hành vi tốt
2. Có thu nhập ổn định
3. Cuộc sống tại Nhật mang lại giá trị tích cực cho xã hội

Không ít trường hợp đang trong hôn nhân thì dự định nộp đơn xin vĩnh trú, nhưng lại ly hôn trước khi kịp làm thủ tục.

Sau khi ly hôn, bạn không còn tư cách “người phụ thuộc” nữa, vì vậy quá trình xét duyệt sẽ tập trung vào thu nhập cá nhân, việc đóng thuế - bảo hiểm xã hội, cũng như sự ổn định về nơi ở.

Những trường hợp điển hình bị từ chối khi xin vĩnh trú sau ly hôn

Ngay sau khi ly hôn mà xin vĩnh trú thì nguy cơ bị từ chối rất cao. Những lý do thường gặp gồm:

Những trường hợp vẫn có thể được cấp visa vĩnh trú sau khi ly hôn

Dù đã ly hôn thì vẫn có những trường hợp được cấp visa vĩnh trú.

Điểm chung của các trường hợp này là có thể chứng minh được rằng bản thân vẫn có khả năng sinh sống ổn định tại Nhật dù không còn quan hệ hôn nhân.

Ví dụ:

• Có thu nhập ổn định với tư cách nhân viên chính thức hoặc công việc mang tính chuyên môn
• Tham gia đầy đủ bảo hiểm xã hội và hưu trí
• Đang nuôi con tại Nhật
• Có hơn 5 năm làm việc ổn định tại Nhật
• Đã sinh sống tại Nhật trên 10 năm và có cuộc sống ổn định, gắn bó lâu dài

Thay đổi tư cách lưu trú (visa) thường gặp sau khi ly hôn

Không phải ai sau ly hôn cũng có thể xin visa vĩnh trú ngay lập tức. Trong đa số trường hợp, người đó sẽ cần chuyển đổi tư cách lưu trú trước.

Các trường hợp chuyển đổi phổ biến gồm:

• Visa vợ/chồng → Visa lao động (kỹ thuật, nhân văn, quốc tế...)
• Visa vợ/chồng → Visa định cư (teijūsha) - nếu có con là người Nhật
• Visa vợ/chồng → Visa hoạt động đặc biệt (tokutei katsudō) - trong thời gian ly thân, hòa giải hoặc đang nuôi con

Việc chuyển đổi visa này càng suôn sẻ thì sẽ càng là điểm cộng khi xét duyệt visa vĩnh trú sau này.

Khả năng chuyển sang visa định cư (teijūsha) sau ly hôn

Với những người từng có visa vợ/chồng của người Nhật, việc được cấp visa vĩnh trú ngay sau ly hôn thường rất khó.

Trong trường hợp này, một lựa chọn khả thi là xin chuyển sang visa định cư (teijūsha).

Đây là loại visa có thể được xét linh hoạt tùy theo hoàn cảnh cụ thể của từng người.

Một số trường hợp thường được xem xét gồm:

• Nuôi hoặc chăm sóc con là người Nhật:
• Nếu con có quốc tịch Nhật và đang sống cùng, khả năng được cấp visa định cư rất cao.
• Ngay cả khi không có quyền nuôi con, nhưng vẫn thực hiện nghĩa vụ chu cấp đều đặn, điều đó vẫn được xem xét tích cực.
• Có thời gian cư trú lâu dài và ổn định tại Nhật:
• Nếu có thời gian kết hôn lâu, có việc làm và cuộc sống ổn định, cơ quan xuất nhập cảnh có thể xem xét cấp visa định cư vì lý do nhân đạo.
• Ly hôn do hoàn cảnh đặc biệt:
• Trường hợp ly hôn do bạo lực gia đình hoặc vợ/chồng mất, tức người xin visa không có lỗi trong việc ly hôn thì khả năng được chấp thuận visa định cư cao hơn.

Tuy nhiên, ly hôn không đồng nghĩa với việc tự động được cấp visa định cư.

Nếu không có con, thời gian sống ở Nhật ngắn, hoặc cuộc sống chưa ổn định (thiếu thu nhập, chưa có chỗ ở cố định...), đơn xin có thể bị từ chối.

Trong trường hợp đó, cần cân nhắc chuyển sang visa lao động hoặc loại visa khác phù hợp hơn.

Xin visa vĩnh trú khi có con

Khi có con, trong quá trình xét duyệt visa vĩnh trú, “lợi ích của đứa trẻ” cũng là yếu tố được xem xét quan trọng.

• Nếu đang nuôi con có quốc tịch Nhật, việc được cấp visa định cư hoặc visa vĩnh trú sẽ dễ được chấp thuận hơn.
• Nếu con mang quốc tịch nước ngoài, cơ quan xét duyệt sẽ đánh giá cao tầm quan trọng của việc cha mẹ và con được sống cùng nhau.
• Việc chi trả tiền nuôi con và chi phí sinh hoạt sau ly hôn cũng là một điểm quan trọng - chứng minh rằng bạn vẫn thực hiện đầy đủ trách nhiệm làm cha/mẹ.

Đặc biệt tại Cục xuất nhập cảnh Osaka, yếu tố “đảm bảo cuộc sống ổn định cho trẻ em” thường được đánh giá rất cao.

Thời điểm và cách chuẩn bị khi xin lại visa vĩnh trú sau khi bị từ chối

Ngay sau khi ly hôn, nếu nộp hồ sơ xin visa vĩnh trú thường rất khó được chấp thuận. Tuy nhiên, nếu bạn ổn định cuộc sống và chuẩn bị kỹ càng thì việc nộp lại hồ sơ sau 1-2 năm là hoàn toàn có thể được xét duyệt tích cực.

Thời điểm tái nộp đơn: Khoảng 1-2 năm sau khi bị từ chối lần đầu

Hồ sơ cần chuẩn bị:

• Giấy khấu trừ thuế (源泉徴収票)
• Giấy chứng nhận nộp thuế
• Giấy xác nhận tham gia bảo hiểm hưu trí quốc dân hoặc bảo hiểm xã hội
• Hợp đồng thuê nhà
• Giấy chứng nhận số dư tài khoản hoặc tiết kiệm

Lưu ý khi viết “Lý do (理由書)”:

• Giải thích rõ quá trình ly hôn và kế hoạch cuộc sống trong tương lai
• Cho thấy bạn đã ổn định về công việc, tài chính và nơi ở

Nên chọn vĩnh trú hay nhập quốc tịch (帰化)?

Nhiều người sau khi ly hôn, trong lúc xin visa vĩnh trú cũng bắt đầu cân nhắc đến việc xin nhập quốc tịch Nhật.

Dưới đây là bảng so sánh cơ bản giữa hai lựa chọn này:

Thông thường, mọi người sẽ xin visa vĩnh trú trước, sau đó khi đã thật sự ổn định, mới xem xét thủ tục nhập quốc tịch.

Tóm lại, xin visa vĩnh trú sau khi ly hôn không hề dễ, nhưng hoàn toàn không phải là không thể. Điều quan trọng nhất là bạn cần chứng minh được mình có thể tự lập và sống ổn định tại Nhật dù không còn tư cách “vợ/chồng của người Nhật”. Cuối cùng, hãy nhớ rằng: mỗi hồ sơ đều có hoàn cảnh riêng và nếu bạn chuẩn bị kỹ, trung thực, có kế hoạch sống rõ ràng - cơ hội được cấp visa vĩnh trú là hoàn toàn trong tầm tay.